Η έναρξη του νηπίου στον παιδικό σταθμό είναι μία νέα συνθήκη στην οποία καλούνται να προσαρμοστούν τόσο τα ίδια τα νήπια, όσο και οι γονείς τους. Το παιδί καλείται να αφήσει το οικείο οικογενειακό περιβάλλον και την συναισθηματική ασφάλεια που του παρέχει και να λειτουργήσει τελείως αυτόνομο και ανεξάρτητο σε ένα σχολικό περιβάλλον, το οποίο μέχρι εκείνη τη στιγμή του είναι άγνωστο. Το κλειδί για μία ομαλή προσαρμογή βρίσκεται στην συμπεριφορά του γονέα. Αν αυτή είναι σωστή, τότε η διαδικασία έναρξης του σχολείου θα είναι περισσότερο ευχάριστη και λιγότερο δραματική.
Παρακάτω σας έχουμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για μία ήρεμη προσαρμογή:
Η μισή προσαρμογή γίνεται από το σπίτι και ονομάζεται προετοιμασία.
Προετοιμάστε το παιδί σας για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Εξηγήστε του τι είναι αυτό το μέρος που θα πάει και τι θα κάνει εκεί, καθώς επίσης και τους λόγους που πήρατε αυτή την απόφαση (π.χ. έναρξη εργασίας μητέρας) και τι θα κάνετε εσείς όσο αυτό θα βρίσκεται στον παιδικό σταθμό. Να είστε πάντα ειλικρινής σε όσα περιγράφετε. Για παράδειγμα, δεν θα του υποσχεθείτε ότι θα τον περιμένετε έξω από την αίθουσα αν αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, καθώς αν σας αναζητήσει και δεν θα σας βρει εκεί, θα νιώσει προδομένο. Δώστε έναν τόνο ενθουσιασμού και χαράς στις περιγραφές προκειμένου να δημιουργηθεί μία ευχάριστη προσμονή στο παιδί.
Φροντίστε για την κοινωνικοποίηση του παιδιού πριν την έναρξη του σχολείου. Μην χάνετε ευκαιρία να το φέρνετε με άλλα παιδάκια και με ενήλικους από μικρή ηλικία έτσι ώστε να νιώθει άνετα μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο.
Εντάξτε την έναρξη του σχολείου στο παιχνίδι σας στο σπίτι. Διαβάστε παιδικά βιβλία με ωραίες εικόνες που μιλούν για το σχολείο και παίξτε παιχνίδια ρόλων με δάσκαλο και μαθητή.
Πηγαίνετε μαζί με το παιδί να γνωρίσει το σχολείο. Λίγες ημέρες πριν την έναρξη του σχολείου πηγαίνετε μία βόλτα με το παιδί σας από εκεί προκειμένου να γνωρίσει το περιβάλλον και τους δασκάλους του. Αφήστε το να συνομιλήσει με τα υπόλοιπα παιδάκια και τους δασκάλους, να παίξει στην αυλή, να δει τους εσωτερικούς χώρους και τα παιχνίδια. Έτσι, θα έχει μία πιο σαφή εικόνα σχετικά με όσα του περιγράφατε τις προηγούμενες ημέρες.
Δώστε ενεργό ρόλο στο παιδί στην διαδικασία της προετοιμασίας. Πάρτε το μαζί σας για ψώνια, αφήστε να διαλέξει μόνο του την τσάντα και το παγουράκι που θα αγοράσετε καθώς επίσης και τα ρούχα και τα παπούτσια που θα φορέσει την πρώτη ημέρα στο σχολείο.
Δώστε στο παιδί να έχει μαζί του ένα αγαπημένο αντικείμενο (π.χ. πανάκι, παιχνίδι) και ενημερώστε την δασκάλα ότι σε περίπτωση που νιώσει στρεσαρισμένο μπορεί να το πάρει για λίγο από την τσάντα έτσι ώστε να νιώσει ασφάλεια
Δημιουργήστε μια πρωινή ρουτίνα προετοιμασίας (ντύσιμο, τακτοποίηση τσάντας, πρωινό γεύμα), την οποία θα τηρείτε σε καθημερινή βάση.
Κατά την προσαρμογή να είστε κάθε μέρα ήρεμοι, αποφασιστικοί και τρυφεροί.
Στην στιγμή της αποχώρησης, πρέπει να είστε ψύχραιμοι και γρήγοροι. Αγκαλιάστε και φιλήστε το παιδί και ενημερώστε το ότι θα επιστρέψετε σύντομα. Θυμηθείτε ότι αν εσείς δεν είστε σίγουροι για την επιλογή σας και έχετε αμφιβολίες και άγχος σχετικά με το σχολείο, τότε το παιδί θα το αντιληφθεί και δεν θα νιώσει ποτέ ασφάλεια.
Αφού αποχωρήσετε μην επιστρέψετε για κανέναν λόγο πίσω.
Σε κανέναν γονιό δεν αρέσει να βλέπει το παιδί του να κλαίει και να ζητάει να το πάρετε. Η παραμονή σας στον χώρο και επιστροφή σας (π.χ. για μια τελευταία αγκαλιά), εντείνει το άγχος του παιδιού για την αποχώρηση σας. Σε περίπτωση που κλαίει έντονα, μπορείτε σε λίγη ώρα να καλέσετε στο σχολείο για να βεβαιωθείτε ότι ηρέμησε. Αν δεν ηρεμήσει σύντομα οι εκπαιδευτικοί θα σας ενημερώσουν να παραλάβετε το παιδί και να προσπαθήσετε εκ νέου την επόμενη ημέρα.
Να είστε σταθεροί στην πρωινή ρουτίνα.
Είναι πολύ πιθανό τα πρωινά που θα ξυπνάει το παιδί και θα το ετοιμάζετε για το σχολείο να εκφράζει έντονα την άρνηση του να πάει. Εσείς θα του εξηγήσετε ξανά πως καταλαβαίνετε το άγχος του και γι’ αυτό θα επιστρέψετε σύντομα να το πάρετε. Είναι σημαντικό να πάει κανονικά στον παιδικό σταθμό, ακόμη κι αν αυτό είναι για είκοσι λεπτά, προκειμένου να αντιληφθεί ότι με αυτή την συμπεριφορά δεν μπορεί να αποφύγει το σχολείο.
Ποτέ δεν λέτε ψέματα στο παιδί και ποτέ δεν το σκάτε στα κρυφά.
Σε ό,τι λέμε πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Για παράδειγμα αν πείτε στο παιδί ότι θα το περιμένετε από έξω ενώ δεν έχετε σκοπό να το κάνετε ή ότι θα μείνετε μαζί του και έπειτα θα φύγετε στα κρυφά χωρίς να σας δει, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να προδώσετε την εμπιστοσύνη του. Όταν αντιληφθεί ότι δεν είστε στον χώρο όπως του υποσχεθήκατε, τότε θα νιώσει απογοήτευσή και δυσπιστία σε όσα του λέτε, με αποτέλεσμα η επόμενη ημέρα στο σχολείο να είναι πολύ πιο δύσκολη.
Όταν παραλαμβάνετε το παιδί από το σχολείο δείξτε τον ενθουσιασμό σας.
Πείτε του πόσο περήφανοι είστε γι’ αυτό που τα κατάφερε και έκατσε μία ακόμη ήμερα στο σχολείο. Ζητήστε να μάθετε τα ονόματα των φίλων του, τι δραστηριότητες έκαναν σήμερα και γενικά πως πέρασε την ήμερα του. Δώστε στο παιδί την εντύπωση ότι όλα όσα κάνει εκεί είναι πολύ σημαντικά και μέρα με την μέρα θα περνάει όλο και πιο όμορφα.
Να θυμάστε πάντα ότι οτιδήποτε σας απασχολεί και σας αγχώνει σχετικά με την προσαρμογή του παιδιού σας, πρέπει να το συζητάτε με τους εκπαιδευτικούς του παιδικού σταθμού έτσι ώστε να χαράξετε μαζί ενωμένοι μια κοινή πορεία.